بررسی نظریه شیخ اشراق درباره اراده الهی

نقدهای شیخ اشراق بر نظریه مشائیان درباره ادراک ذات

ادراک و بررسی زوایای مختلف آن در طول تاریخ، از جمله مباحث پرتقابل در فلسفه بوده است. یکی از جلوه های این موضوع، مسئله ادراک ذات است؛ تقریر مسئله بدین گونه است که در چه صورت یک موجود می تواند خود را ادراک کند؟ مشائیان قائل‏اند که هر موجودی که مجرد از ماده شود، عالم به ذات خویش است؛ در مقابل، از منظر شیخ اشراق فقط امری می تواند عالم به ذات خود باشد که نور لنفسه است. شیخ اشراق اظهار می کند با فرض ...

مبانی فراموش شده امامیه نخستین درباره اراده الهی

این مقاله به بررسی دیدگاه امامیۀ نخستین در مدرسۀ کوفه دربارۀ موضوع بنیادین ارادۀ الهی می‌پردازد. هدف این پژوهش، پیدا کردن سرنخ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌هایی برای رسیدن به پارادایم مستقل کلام امامیه - از طریق پیدا کردن تمایز دیدگاه آنان نسبت به دیدگاه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های معاصرشان - با روش تاریخ کلامی است. از منظر امامیۀ نخستین، اراده صفت فعل است و وجودی مستقل از ذات و فعل الهی دارد. همچنین تغایر و ...

شیخ اشراق و حکمت اشراق

این پژوهش در دو بخش اصلی تنظیم یافته است. بخش نخست، که عنوان مقدمه را دارد و طی مقاله حاضر به نظر خوانندگان می رسد، خود شامل دو بحث مقدماتی است: بحث اول به ویژگی های شخصس شیخ اشراق، از تولد تا وفات، اختصاص دارد و بحث دوم حاوی سرفصلهایی پیرامون منابع حکمت اشراق، مبادی فکری شیخ اشراق و تاثیرات کلی مکتب او بر متاخران است. در بخش دوم این مقال، که با مقاله دیگری آغازمی شود، دربارۀ نوآوریهای شیخ اشرا...

بازتاب انقلاب اسلامی، براساس نظریه نظام نوری شیخ اشراق

بازتاب انقلاب اسلامی در جوامع مختلف، امری ظاهر و آشکار است که نیاز به اثبات ندارد و اندک کنکاش در جوامع مختلف، ما را به کشف و شهود این بازتاب رهنمون می‌کند. درباره بازتاب انقلاب، نظرات مختلفی ارائه شده است که بر مبنای تفکرات غربی است و با هستی‌شناسی اسلامی سازگار نیست و رویکرد جامعی را در این باب عرضه نمی‌دارد که در این مقال به نقد و تبیین این نظریات پرداخته‌ایم. نظام نوری شیخ اشراق ساختار متنا...

اراده الهی و استقلال اخلاق

عشق الهی از دیدگاه شیخ اشراق و کی یرکگارد

از جمله مباحث مهم در باب عشق، نظریه «عشق الهی» می باشد که از گذشته تا به امروز در حوزه های مختلفی نظیر اخلاق، الهیات، انسان شناسی، معنای زندگی، فلسفه و عرفان مطرح بوده است. متفکران در طول تاریخ مساله عشق را از سه جنبه علمی، فلسفی و عرفانی- شهودی بررسی کرده اند. فیلسوفان عشق را به انواع مختلفی تقسیم بندی کرده اند که یکی از آن ها تقسیم عشق به عشق اروتیک، عشق فیلیایی و عشق آگاپه ای (عشق الهی) می ب...